martes, septiembre 27, 2011

unha hora na vida Stefan Zweig, Lagarta Lagarta




Antonio Tabarés, o autor do texto dramático e Rosa Álvarez, directora da obra que a compañía Lagarta Lagarta está a representar sobre o meu querido Stefan Zweig fixeron moito máis que un traballo dignísimo. Contribúen á recuperación dun tesouro. Unha das maiores excelencias literarias e humanas que aquela xenerosa centuria decimónica deu en parir para ser de seguida humillada pola devastadora puntualidade da maldade, sempre agochada tras as portas da historia para pasar a coitelo á pouca sensatez que pode medrar nuncas décadas de paz. Non levaba eu moita confianza nesta posta en escea, cicais por unha cultivada e obsesiva admiración que lle profeso ao escritor. Téñoo por un vello coñecido e amigo, sei das súas teimas e dos seus prexuízos, dos seus medos e das súas paixóns porque o seu perfil asoma nidio no recanto de cada frase dos seus libros, moi especialmente nas páxinas das súas memorias. Eu creo que fun case máis a vixiar que a ver unha obra de teatro polo nada mero afán de pracer. Con todo, eses primeiros minutos de posta en escea no que Belen Constenla le a última vontade do seu home, estático no centro do escenario, soportando o son das lembranzas a canonazos, foron moi oportunos para mudar a miña actitude rebelde. Creo que hai que facer este exercicio de mínima sumisión se se quere ser bo espectador e tirarlle partido a obra. Unha hora na vida de Stefan Zweig hai que disfrutala aínda que sexa un soño ou unha ficción, díxenme. E fun quen de exiliarme nun esceario a milleiros de quilómetros e setenta anos atrás da man da enigmática Lotte Altman, do obsesivo Samuel Fridman e do propio Zweig. O carrusel comezou a súa viaxe cunha música que non concordaba co ritmo dramático que impoñía o guión. Un descoido un tanto impertinente, este da música, estando Schubert tan presente na vida e na obra do personaxe principal. Pero foron máis os acertos. A interpretación de César Cambeiro, por exemplo, con ese tremelicar misterioso que o arreguiza dende o comezo, cando invade o lapso espazo-temporal máis íntimo dos Zweig. De socato, a delicada orde coa que a parella prepara o derradeiro instante interrompida coa violencia que tanto detesta o escritor. Prodúcese entón unha complicidade entre este e o público, a curiosidade ¿quen é este maldito intruso? Eu penso que todos os que relemos as súas memorias quedamos cunha morea de preguntas anoadas na gorxa, preguntas e recriminacións que son as que o atrevido e falso Fridman ceiba nun esceario que treme ao compás das súas obsesións. Curioso personaxe Fridman. Seica ven na procura dunha peza valiosísima para a súa colección pero en realidade ven curarse dela, o mesmo que o noso escritor, só que a terapia de Zweig é moito máis afouta e sabia porque é quen de empregar toda a liberdade que foi colleitando no transcurso da súa vida para facer dela a súa causa final. Dixoo mais ou menos así: a túa vida non está nas túas mans, pero sí a túa morte. Porén todos os que lemos a Zweig, penso, somos uns Fridmans incurables e seguimos recriminándolle (¿a quen?) esa decision tan inxusta. Eu, nunha hora con Zweig faríao, si, pero tamén lle preguntaría por Lotte, por que non a convenceu de que quedase. Estou segura de que non lle levaría moito traballo convencela. Lotte, a secretaria, a sumisa, a que non lle mereceu unhas verbas na súa carta de despedida, que misteriosa muller....

lunes, septiembre 19, 2011

El arbol de la vida, Terrence Malick



Para Geles, que mira que se puxo pesada...

...e para Fernando L. que nos recomendou todo o cine de Malick

e sobre todo para Carlos Boyero, a ver fala un pouco máis baixiño...



As primeiras esceas son coma anacos de fotografías recortadas ao chou para montar un collage, non, a primeira imaxe é unha pantalla negra cunha luz no centro, calquera cousa pode ser, que teima por querer descifrar todo dende o comezo, ¿o fume dunha vela?, todo pode ser distorsionado doadamente cunha sinxela intervención no proceso fotográfico, quero que aparezcan persoas, que se erga xa o pano, só que, agarda, escoita, a música, teño que deixarme levar pola música, se non non verei a película, isto non é un documental, estoume a despegar da butaca, levito, serei ridícula, saio un momento de min, sitúome fronte ao público, non, a carón do público, si, agora decátome de todos os sons que caracterizan a unha sala que se resiste ao feitizo do cine, e véxome nun estado de emoción moi esaxerado tratándose do primeiro minuto, volvo a ver a película, volvo a deixarme guiar pola música, e expándome, pregúntome, estouro, sinto frío, fervo, son cálculo infinitesimal e son un electrón expulsado á velocidade dunha célula que leva prisa por atopar parella, e son unha sinapse, agora si que vou entendendo, xa non preciso da narración e xusto entón punto. Voz en off que estás na terra, cala, resístome ao discurso que presinto archicoñecido pero volve a música para levarme a espacios e tempos tan alonxados como os membros dunha familia típica de Texas. O mundo, a creación, a destrucción, o accidental, o azaroso, o que non debía de facer, o que penso, o que me fan pensar, o divino, a natureza. Unha sensación Kubrick corenta anos despois. Ide ao cine.