Querido Tío Pepín:

Rematei este marabilloso libro que me recomendou vostede nunha das moitas conversas que tivemos sobre Bohumil Hrabal neste recuncho. Ogallá tivese ocasión de contarlle polo miúdo as impresións que me procurou esta lectura nunha cervexería de Malá Strana ou sentados nos refugallos que quedarían daquel En el Muelle onde B. celebraba as bodas en casa. Cunha xerriña de Pilsen entre as mans fálase máis fluido e se escoita moito mellor. Que llo digan a él. A punto estiven de coller a miña Olivetti para poñerlle unhas letras e así, de paso, ao mellor sucedía tamén aquel milagro fermosísimo que cuspía a Underwood e a Perke do noso amigo. Ei facer a proba. A riqueza deste texto é o lóxico resultado da combinación de dous ingredientes de calidade superior. Unha vida chea, rebosante de sucesos, anécdotas, lecturas, sentimentos, reflexións, amistades. E unha biógrafa, a Zgustova, que cociña ao mesmo lume que o autor e sobre todo que o escoita e que o quere. A Mónica biógrafa está a altura da escritora daquela sublime Muller silenciosa e da traductora incansable que xa coñecíamos. Rabelais, Hieronymus Bosch, Pieter Brueguel O Vello, deixaron pegadas indelebles naquel Bohumil descalzo que sempre escapaba porque debecía por estar sempre noutro sitio. Daquelas lecturas quedou esa aparentemente simple teoría de vida do Fais ce que ti veux que debía ter un extraño significado para os que viviron interminables períodos de represións políticas. Os que nunca poden facer o que queren, ás veces, son os máis felices. Porque non hai sitio onde non poidas pensar. E Bohumil vaia se pensou. Disfrutou deixando voar a súa imaxinación naquel perigosísimo traballo nos altos fornos que case o matan. Pensou, tamén, naquel antro onde, tamén durante catro anos, se adicou a prensar papel, e particularmente síntome un pouco malvada porque disfruto imaxinando a este home soportando pesadísimos fardos de papel porque son a orixe do relato máis fermoso que teño lido nunca. "Unha soidade demasiado ruidosa". A beleza como resultado dun traballo a base de lixo. Velaquí está a maxia de Bohumil e o "truco" do seu estilo. Non hai farsa. Non hai material de importación. Non hai operación de blanqueado. Toda a merda que tiña ao seu redor, o resultado duns tempos miserentos que rexeitaban o fulgor da cultura foron a comida deste glaneur insaciable que non deixaba refugallo nin cabicha sen recoller para logo baixo as pesadas teclas transformalo todo nese delicatessen que constitúe cada un dos seus parágrafos. Así que, Tío Pepín, estouche tan agradecida como debía estalo Bohumil. Por fin púxenche cara, meu. Gustoume esa foto onde estades a facer o parvo os dous nun avión de cartón, ti cunha botella e un funil e cun dos teus discursos facendo as ledicias do sobriño. A foto lembroume moito a unha que tamén fixeron así Lorca e Salvador Dalí, o admiradísimo autor do método paranoico-crítico do que tanto gustaba o rapaz. Queda moito por falar deste libro pero ímolo deixar para ese encontro eternamente adiado.

[refugallo da foto: Mural adicado a B.H.]

Grazas outra vez a Rubén Ruibal porque foi el o primeiro que me recomendou a lectura da obra de B.H.